Fenomen ekonomii tokenów

Technologia blockchain powszechnie kojarzona jest z kryptowalutami. Wraz jednak z jej rozpowszechnieniem pojawia się coraz więcej możliwości jej praktycznego wykorzystania. Mamy do czynienia z cyfrową rewolucją, która zaczyna mieć coraz większy wpływ na biznes i nasze życie codzienne. Jednym z jej elementów jest tokenizacja, czyli forma przenoszenia wartości do świata cyfrowego.

Fundamentem postępującego trendu demokratyzacji rynku finansowego są tokeny, które można zdefiniować jako cyfrowe nośniki wartości. O ich istotności świadczy powstanie nowego pojęcia ekonomii tokenów (token economy), opisującego zmiany wynikające z wpływu technologii blockchain na ekonomię. O wyjątkowości tokenów świadczy nieskończona możliwość ich wykorzystania, ograniczona tak naprawdę jedynie przez naszą wyobraźnię.

Token – cyfrowe prawo wartości

Pojęcia “token” i “kryptowaluta” często są używane zamiennie. Nie są to jednak synonimy. Kryptowaluty to przede wszystkim metody płatności, służące do pokrywania opłat transakcyjnych za operacje zachodzące w sieci blockchain. Tokeny można tymczasem zdefiniować jako kryptoaktywa z zapisanym cyfrowym prawem wartości. Są one w pełni unikalne, co oznacza, że nie można ich w żaden sposób skopiować ani podmienić. Możliwe jest jednak ich przenoszenie i handel między użytkownikami. Jednym z prostszych i popularniejszych technologicznych standardów tokenów są tokeny ERC-20 tworzone w sieci Ethereum. Ale najbardziej popularnym rodzajem tokenów są tokeny niezamienne (non-fungible tokens), znane jako NFT. Znalazły one swoje zastosowanie jako certyfikaty autentyczności np. dzieł sztuki a w bieżącym roku mamy do czynienia z prawdziwą eksplozją ich popularności. 

Smart kontrakty, czyli inteligentne umowy cyfrowe

Do utworzenia każdego tokena niezbędne są inteligentne umowy cyfrowe (smart contracts). Są to programy, które w sposób całkowicie automatyczny wdrażają warunki umów. Co do zasady działają one tak jak umowy tradycyjne – strony umawiają się na konkretne warunki zgodnie z zasadą IFTT (if this then that, czyli: jeżeli wydarzy się to, to zrób tak). Warunki te są następnie zapisywane w sieci blockchain. Dzięki automatyzacji jest to rozwiązanie o wiele szybsze i mniej narażone na manipulacje i błędy niż umowy pisemne. Dodatkową zaletą jest eliminacja przy tym wszelkiego pośrednictwa. W przypadku tokenów i wartości, które reprezentują, to właśnie odpowiedni smart kontrakt będzie definiował ich zasób cyfrowy.

Czytaj także: Smart contracts i ich zastosowanie

Tokenizacja aktywów… i nie tylko

Do świata cyfrowego możliwe jest przeniesienie praktycznie każdej wartości ze świata rzeczywistego. Tokenizacja może zatem dotyczyć w zasadzie każdego aktywa, które można w jakiś sposób wycenić. Wśród najpopularniejszych z nich można wyróżnić nieruchomości, dzieła sztuki czy metale szlachetne. Użytkownicy Bitpandy mają na przykład możliwość inwestycji w pełni stokenizowane, cyfrowe złoto. Oznacza to, że na platformie nabywa się własność określonej części złota, które jest przetrzymywane w bezpiecznym sejfie w Szwajcarii. 

W przypadku tokenów ogranicza nas jednak tylko wyobraźnia. Poza wszelkimi dobrami materialnymi coraz częściej można usłyszeć o tokenizacji personalnej. Tak zwane tokeny osobiste emitowane są najczęściej przez celebrytów, gwiazdy sportu czy influencerów. Przykładem jest tutaj Spencer Dinwiddie, koszykarz drużyny NBA Washington Wizards. Sprzedał on w formie tokenów udziały w swoim konktrakcie z Washington Wizards i sukcesywnie wypłaca na tej podstawie swoim tokenariuszom zyski. 

Ciekawe inicjatywy odnaleźć można również na naszym polskim podwórku. Jedną z nich jest tokenizacja młodych talentów piłkarskich. Inwestycja w tokeny, wyemitowane przez biorące udział w projekcie akademie piłkarskie, zapewni wsparcie finansowe w rozwoju młodych sportowców. W zamian inwestorzy uzyskają udziały w przychodach z przyszłych transferów zawodników. 

Blockchain jest ciągle młodą i rozwijającą się technologią, której potencjał dopiero poznajemy. Coraz bardziej pewne wydaje się jednak, że wywoła ona ogromny wpływ na nasze życie, a kluczową w tym rolę odegrają cyfrowe zasoby wartości. Świadczy o tym między innymi coraz bardziej popularna wizja wirtualnego świata – metawersum, w którym ekonomia i własność prywatna oparta zostanie najprawdopodobniej właśnie na blockchainie i tokenach. 

Autor

Krzysztof Raś, wiceprezes ds. inżynierii oprogramowania oraz dyrektor zarządzający Bitpanda w Polsce