Karta SIM furtką do świata płatności mobilnych

Termin płatności mobilne znany jest od dawna. Jest rozumiany jako płatności bezgotówkowe dokonywane za pomocą urządzenia mobilnego (w szczególności smartfona) i technologii mobilnych (np. SMS czy transmisja danych). Wraz z rozwojem technologii metody płatności oparte na rachunkach bankowych i kartach płatniczych zostały zaadaptowane, aby móc korzystać z nich w kontekście mobilnym. Rozpowszechniły się mobilne aplikacje banków, które pozwalają wykonywać już wszystkie funkcje związane z obsługą konta. Standardem stało się podłączenie kart płatniczych do aplikacji Google Pay i Apple Pay. Do tego pojawiły się nowe rozwiązania, jak choćby Blik, które ułatwiają realizację transakcji w sposób mobilny. Jednakże wszystkie te metody wykorzystują mobilność jako kanał komunikacji, a wymagają podpisania umowy z bankiem lub inną instytucją płatniczą na korzystanie z rachunku bankowego, karty lub innego instrumentu płatniczego.

Tymczasem naturalną furtką do świata mobilnego dla każdego użytkownika jest aktywacja karty SIM, czyli uruchomienie numeru telefonu komórkowego. Obecnie ten numer jest naszym najważniejszym zestawem cyfr, który pamiętamy o każdej porze dnia i nocy, a smartfon jest urządzeniem, które zawsze mamy w zasięgu ręki. 

Można więc zadać sobie pytanie, czy płatności mobilne nie powinny być naturalnym elementem korzystania z telefonu komórkowego. Dlaczego nie płacić od razu z rachunku telefonicznego? Tym bardziej, że przemawia za tym prostota i szybkość takiej transakcji: (1) wprowadzam numer telefonu i (2) wpisuję unikalny kod otrzymany w treści SMS. Nic więcej. Tylko tyle. Bez wcześniejszych rejestracji i konfiguracji. Wszystko w ramach umowy z operatorem komórkowym.

Niewidzialny mur

Niestety przez wiele lat między światem usług telekomunikacyjnych a światem usług płatniczych tkwił niewidzialny mur, który był nie do przejścia. Banki i instytucje płatnicze realizowały swoje usługi zgodnie z wymogami przepisów, a operatorzy komórkowi skupiali się na świadczeniu tzw. dodatkowych usług dodanych w postaci usług multimedialnych. W przypadku Polski dopiero w latach 2013 i 2014 pod wpływem Google we wszystkich sieciach pojawiły się płatności z rachunku telefonicznego w sklepie Google Play. Niestety za tym długo nie poszły kolejne działania, aby otworzyć rynek prawdziwych płatności mobilnych. 

Dopiero przełomem okazał się moment wejścia w życie na terenie Polski zmian do ustawy o usługach płatniczych, implementującej drugą unijną dyrektywę w sprawie usług płatniczych (Payment Services Directive – PSD2), we wrześniu 2018 roku. W zakresie dotyczącym niniejszego tematu najważniejszym elementem okazało się wyłączenie spod dyrektywy i w konsekwencji polskiej ustawy o usługach płatniczych transakcji przeprowadzanych z udziałem przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie zakupu usług cyfrowych i biletów pod warunkiem, że pojedyncza transakcja nie przekracza kwoty 50 euro, a wszystkie transakcje tego typu w okresie rozliczeniowym nie przekraczają kwoty 300 euro (art. 6 pkt. 12 ustawy). 

Pojawienie się możliwości zapłaty za zakup biletów z rachunku telefonicznego było jednym z istotnych czynników, które przekonało operatorów komórkowych do intensywnych prac w celu uruchomienia usług płatniczych. Zostały one oparte na technicznym rozwiązaniu Direct Billing (dopisz do rachunku), w którym kwota transakcji zostaje dopisana do rachunku użytkownika po jego autoryzacji (przepisaniu kodu z wiadomości SMS).

W ten sposób na rynku dostępne stały się rozwiązania takie jak: Zapłać z Play (grudzień 2018), Dopisz do rachunku Orange (maj 2019) i Zapłać z Plus (początek 2020). W ciągu kilku miesięcy pojawi się również usługa T-Mobile. Płatności mobilne z rachunku telefonicznego realizowane są głównie za pośrednictwem Grupy Digital Virgo oraz Mobiltek, które uzyskały w tym celu wpisy do prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego rejestru małych instytucji płatniczych. Firmy te umożliwiają szybkie uruchomienie płatności na podstawie jednej umowy i jednego interfejsu technicznego API dla wszystkich operatorów.

W efekcie jesteśmy obecnie w przededniu intensywnego rozwoju płatności mobilnych związanych z rachunkiem telefonicznym. Już obecnie mamy możliwość płacić za pośrednictwem swojego operatora za wiele usług biletowych:

– SkyCash – bilety miejskie i strefy parkingowe

– Mobilet – bilety miejskie i strefy parkingowe

– Hop.City – przejazdy skuterami elektrycznymi

– itaxi – przejazdy taksówkami

– Autopay – przejazdy autostradami

– Pango – strefy parkingowe

– NaviPay – parkingi zamknięte

Z drugiej strony również popularne stają się zastosowania nowych płatności mobilnych w przypadku wydawnictw, które szukają efektywnych sposobów monetyzacji swoich e-wydań. Tymczasem można zapłacić za dostęp do serwisu Wyborcza.pl (Agora) i do mobilnego kiosku z czasopismami Publico24 Newsstand. 

Wkrótce należy spodziewać się kolejnych wdrożeń płatności mobilnych z rachunku telefonicznego.

Autor

Marcin Łaciak, dostawca płatności mobilnych Digital Virgo