Sztuczna inteligencja w edukacji? Tak, ale ramię w ramię z żywym nauczycielem

Z uwagi na ciągły postęp technologiczny – także w obszarze edukacji – co jakiś czas powraca dyskusja, czy „żywy” nauczyciel może zostać zastąpiony przez wirtualnego odpowiednika. Z doświadczenia Tutore Poland, firmy oferującej zaawansowane rozwiązania technologiczne w edukacji wynika, że nauka np. języka obcego w czysto pasywnej formie nie daje takiego efektu edukacyjnego jak z prawdziwym tutorem. Podobnie jest w innych dziedzinach kształcenia. Szczególnie w segmencie dzieci widać, że bardzo istotna jest relacja uczeń – nauczyciel. Spotkanie z „żywą” osobą motywuje do pracy, zobowiązuje do przygotowania do zajęć oraz wymaga większego zaangażowania w naukę. Dodatkowo możliwości wirtualnych asystentów, zarówno edukacyjnych, jak i tych uniwersalnych (Siri, Alexa, etc.) mimo dużego rozwoju są jeszcze dosyć ograniczone. Nauczyciele nie powinni czuć się w związku z tym zagrożeni, gdyż są i nadal będą bardzo ważni w procesie nauczania.

Prawdą jest jednak, że technologia już teraz wspiera edukację, czyniąc ją bardziej dostępną i efektywną. Nowoczesne platformy edukacyjne wykorzystują takie technologie jak sztuczna inteligencja, by służyły zarówno uczniowi, jak i nauczycielowi. Obecnie można wskazać kilka obszarów, w których sztuczna inteligencja skutecznie ułatwia edukację.

Personalizacja procesu nauczania

Pierwszym jest personalizacja procesu uczenia, do której wykorzystuje się machine learning, będący częścią AI. Takie zastosowanie szczególnie widać w pasywnych kursach językowych realizowanych np. w aplikacjach mobilnych. Modele machine learning pozwalają na takie dostosowanie testów, quizów oraz treści, by były dla ucznia wyzwaniem o optymalnym stopniu trudności Dzięki automatycznemu i personalnemu dostosowaniu poziomu uczeń ma ciągłe poczucie motywacji, a zadania są stymulujące i zachęcają do nauki nowych elementów.

Modele AI mogą być pomocne nie tylko z perspektywy kursanta, ale także nauczyciela w przypadku kursów mieszanych. Dzięki analizie postępów ucznia „żywy” nauczyciel może zweryfikować dotychczasową wiedzę podopiecznego, jego przygotowanie do zajęć, a zebrane dane wykorzystać do przystosowania własnych treści przekazywanych na zajęciach tak, by efekt edukacyjny był optymalny.

Boty – wsparcie 24/7

Innym wykorzystaniem sztucznej inteligencji jest wsparcie użytkownika przez bota, który umożliwia obsługę i wsparcie uczniów niezależnie od pory dnia. Pozwala np. na zapisanie się na kurs bądź zmianę usługi poza godzinami pracy szkoły.

Bardziej zaawansowaną formą bota jest wirtualny nauczyciel. To asystent ucznia, najczęściej wykorzystujący technologie rozpoznawania głosu oraz przetwarzania języka naturalnego (NLP). Ma on zazwyczaj animowaną personę i pojawia się podczas kursu w aplikacji mobilnej czy przeglądarce internetowej. Może prezentować użytkownikowi nowe materiały, a także jest w stanie komunikować się z nim w pewnym zakresie za pomocą głosu. 

Przykładem bota w edukacji jest Tutorek, dostępny dla uczniów szkoły Tutore. To zaawansowana persona, która realizuje kilka zadań. W pierwszym kroku pomaga w procesie wyboru kursu i jest wsparciem w obsłudze klienta. Z kolei w procesie edukacyjnym staje się wirtualnym nauczycielem języka obcego. W sytuacji nieobecności dziecka na lekcji potrafi zaproponować uczenie się słówek, sugeruje powtórkę zagadnień i przeprowadza dziecko przez to, co było na zajęciach z „żywym” nauczycielem. Dzięki technologii jesteśmy w stanie sprawdzić, jak uczeń przyswoił ten sam materiał, co na zajęciach. Na koniec z danych dotyczących postępu korzysta zarówno uczeń, rodzic, jak i nauczyciel.

Idealne dopasowanie

Kolejnym obszarem zastosowania AI jest dopasowanie ucznia z najbardziej odpowiednim dla niego nauczycielem w trybie zajęć indywidualnych. Z uwagi na fakt, że zarówno uczeń, jak i prowadzący zajęcia mają zróżnicowane preferencje, wykształcenie, doświadczenie, specjalizacje czy umiejętności miękkie, sztuczna inteligencja ułatwia takie łączenie – algorytm pokazuje uczniowi nauczycieli najlepiej do niego dobranych. 

Pomoc dla nauczyciela

AI może być także wykorzystywana do wsparcia tutora podczas oceny prac ucznia. Dzięki AI nauczyciel może skupić się na najważniejszych rzeczach, czyli na motywowaniu czy wspieraniu podopiecznych, a technologia wyręczy go w żmudnej pracy związanej ze sprawdzaniem zadań, testów i prac domowych. Choć już teraz technologia pomaga w tym obszarze przy zadaniach z odpowiedziami zamkniętymi, w przyszłości pozwoli na znacznie więcej i być może w tym kontekście całkowicie odciąży nauczyciela.

Co przyniesie przyszłość

Przyszłość w kontekście technologii i edukacji to dużo większe zbliżenie nauki z gamingiem. Już teraz część kursów Tutore odbywa się w środowisku gier online (np. kursy matematyki lub programowania w środowisku Minecraft). Natomiast przyszłość przyniesie nam zupełnie nowe doświadczenia, dużo bardziej angażujące wirtualne class roomy oraz większe zanurzenie w świecie online. Mimo dużego rozgłosu wokół Metaverse oraz coraz większej liczby start-upów próbujących tworzyć gry edukacyjne należy zaznaczyć, że na efekty edukacyjne takich projektów jeszcze musimy zaczekać.

Jak widać już teraz, sztuczna ma wiele do zaoferowania edukacji, a możliwości dalszego rozwoju są naprawdę imponujące. Nie zmienia to jednak faktu, że profesjonalna edukacja, dająca realne efekty jest i będzie oparta o dobrego nauczyciela.

Autor

Radosław Korczyński, wiceprezes Tutore Poland