Dezinformacja oczami Polaków 2024 – raport

W wirtualnym świecie, w którym każdy może stać się dla innych autorytetem, coraz trudniej jest odróżnić prawdę od fałszu. Dezinformacja jest jednym z poważniejszych problemów XXI wieku i potężnym narzędziem w wojnie informacyjnej. Raport został opracowany w ramach Koalicji „Razem Przeciw Dezinformacji”, tworzonej przez Stowarzyszenie Demagog, Fundację Digital Poland i Związek Firm Public Relations.

Wyniki przeprowadzonych badań pokazują jak istotny wpływ dezinformacja wywiera na społeczeństwo, podważając zaufanie między ludźmi, zacierając granicę między faktem a fikcją oraz pogłębiając społeczne podziały. Zdrowie, energetyka, polityka i klimat – to obszary, w których dezinformacja w Polsce jest najbardziej rozpowszechniona.

– Badanie wykazuje, że prawie połowa Polaków (46%) uznaje fake news i deepfake za równie groźne formy dezinformacji. To sygnał, że społeczeństwo zdaje sobie sprawę z różnych form manipulacji informacyjnej i jest to kwestia, która wymaga uwagi i działań zarówno ze strony władz, jak i społeczeństwa obywatelskiego. W perspektywie biznesowej, rosnące zagrożenie deepfake’u i manipulacji za pomocą sztucznej inteligencji może mieć szereg konsekwencji. Firmy, szczególnie te działające w obszarach związanych z szeroko pojętą komunikacją – mediami tradycyjnymi, społecznościowymi, informacjami czy nawet wśród tzw. branży kreatywnej – powinny przygotować się na to, że będą musiały radzić sobie z manipulacjami w sposób bardziej skuteczny – podkreśla Katarzyna Życińska, Prezeska ZFPR.

Jak walczyć z dezinformacją?

Jak wynika z raportu, w roli najbardziej zaangażowanych w proces ograniczenia rozpowszechniania fałszywych informacji Polacy widzieliby administratorów stron, portali i aplikacji (53%) oraz właścicieli dużych platform internetowych, takich jak Google, Facebook, Apple, TikTok, Instagram, YouTube (50%). Ponad 40% Polaków powierzyłoby to zadanie również ekspertom w danej dziedzinie, dziennikarzom i pracownikom mediów, rządowi i podległym mu urzędom oraz Policji i prokuraturze.

W opinii 39% badanych organizacje fact-checkingowe powinny podejmować skuteczne działania w celu ograniczania rozpowszechniania dezinformacji. Główne sposoby przeciwdziałania rozprzestrzenianiu fałszywych informacji, które spotkały się z największą aprobatą wśród badanych, to m. in.:

– zablokowanie zarabiania na fałszywych informacjach,

– wprowadzenie obowiązku sprostowania fałszywej informacji dla publikujących treści w internecie, w tym dla mediów,

– usuwanie fałszywych informacji przez platformy internetowe typu Facebook, Google, Instagram, TikTok, YouTube, X (dawniej Twitter).

Zminimalizowanie poziomu dezinformacji w społeczeństwie wymaga wspólnych wysiłków różnych podmiotów, włączając w to instytucje państwowe, biznes, media, organizacje społeczne, platformy internetowe oraz wszystkie osoby, którym zależy na prawdzie.

W obliczu wyników zawartych w raporcie „Dezinformacja oczami Polaków”, Koalicja „Razem Przeciw Dezinformacji” apeluje o zwiększenie świadomości społecznej oraz potrzebę edukacji w zakresie rozpoznawania dezinformacji. Istotne jest podjęcie działań zarówno przez instytucje publiczne, jak i prywatne platformy internetowe, w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się fałszywych informacji, przy jednoczesnym zachowaniu wolności słowa.

Raport można za darmo pobrać ze strony: www.razemprzeciwdezinformacji.pl